Hạt mắc khén khô

Hạt mắc khén được xem là món quà quà của thiên nhiên của Tây Bắc, được xem như mà linh hồn của món ăn vùng Tây Bắc bởi người Thái dùng hạt vào hầu hết tất cả các món ăn và vị của hạt cũng là điểm nhấn góp phần tạo nên nét riêng biệt cho đặc sản nơi đây.

Hạt mắc khén là gì?

Hạt mắc khén giống mùi cam nhưng thoang thoảng hơn, dễ chịu hơn, khi ăn ban đầu sẽ không cảm nhận được mùi vị gì, ít lâu sau mới bắt đầu hơi tê đầu lưỡi cùng với mùi hương thơm đặc trưng.

Cách thu hoạch hạt mắc khén khá đơn giản, do thân gai nên người dân thường dùng cây dài có đầu vợt để quèo hái xuống. Hạt mắc khén đạt hương vị thơm ngon nhất khi còn tươi nhưng sẽ không bảo quản được lâu nên bắt buộc phải sơ chế sau khi thu hoạch.

Rang hoặc phơi khô được xem là hai phương pháp sơ chế đúng cách và phổ biến nhất, với phơi khô thì chỉ cần phơi ở những nơi râm mát hay treo lên gác bếp đến khi khô lại là có thể dự trữ và sử dụng lâu dài. Ngược lại là cách rang hạt lên cần cầu kì hơn chút là lấy lượng vừa đủ, rang nóng lên và đợi 30 – 45 phút rồi đem giã nhỏ hay xay thành bột.

Mắc khén hạt dổi

Mắc khén hạt dổi là gì?

Ẩm thực Tây Bắc tinh tế ở chỗ kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu. Mắc khén khi kết hợp với hạt dổi được đánh giá 2 gia vị tự nhiên của núi rừng, được sử dụng để tẩm ướp thực phẩm tại nên mùi hương lạ khác thường cho món ăn. Nếu sử dụng chúng theo cung nhau theo tỉ lệ chuẩn 5:1 thì mới tạo ra được mùi vị đặc trưng nhất trong ẩm thực Tây Bắc.

Mắc khén xay ra và trộn với hạt dổi thường được sử dụng để làm gia vị nước chấm, tẩm ướp thịt nướng, cá nướng, thịt lợn rang, thịt gác bếp… nhờ có loại gia vị này mà món ăn trở nên ngon và hấp dẫn hơn.

Mắc khén hạt dổi có phải là một?

Hạt mắc khén và hạt dổi hoàn toàn là 2 loại hạt khác nhau nhưng khi mắc khén và hạt dổi kết hợp cùng với nhau sẽ tạo ra được mùi vị đặc trưng và giúp món ăn trở nên ngon cũng như hấp dẫn hơn rất nhiều.

Cách làm muối mắc khén hạt dổi

Muối hạt to (không phải muối tinh nhỏ)

Hạt mắc khén tầm 50gr đến 100gr tùy vào lượng muối bạn muốn làm. Mì chính (đối với những người không ăn được mì chính thì có thể bỏ qua).

Sau đây là những những cách để làm muối mắc khén bạn có thể tham khảo. Có thể có nhiều cách vì thế bạn có thể cân nhắc cách nào phù hợp nhất và thực hiện nhé.

Cách 1: Muối rang và hạt mắc khén rang

Ở cách này bạn sẽ tiến hành rang hạt mắc khén và sau đó rang cùng với muối. Sau khi hạt muối và mắc khén giòn và chín, bạn lấy bếp xuống và đợi cho nguội.

Sau đó, bạn cho mì chính vào cùng với muối và mắc khén và giã nhỏ. Nếu bạn ăn được cay và thích ăn cay thì hoàn toàn có thể cho vài quả ớt vào giã cùng nhé. Làm cách này bạn sẽ có muối mắc khén vô cùng mịn, hòa quyện giữa muối và mắc khén dùng để chấm và ăn kèm các món ăn.

Cách 2: Chỉ rang và giã hạt mắc khén

Cách này thì đơn giản hơn nhiều so với cách đã nói ở trên. Bạn chỉ cần rang hạt mắc khén, sau đó giã nhỏ rồi trộn đều với muối. Nếu thích ăn cay, đừng quên giã hạt mắc khén với ớt rồi hẵng trộn cùng với muối nhé.

Ngoài ra, nếu có hạt dổi thì bạn có thể thêm chút hạt dổi nướng thơm rồi giã nhỏ cùng thì càng thơm!

Mắc khén hạt dổi để làm gì?

Mắc khén hạt dổi dùng để làm gia vị tẩm ướp các món ăn, hoặc gia vị chấm độc đáo cho ẩm thực vùng cao và từ đó tạo nên những đặc sản vô cùng đặc biệt mang đậm nét ẩm thực văn hóa vùng cao.

Đặc điểm của mắc khén

Cây mắc khén là gì?

Cây mắc khén là một loại cây thân gỗ cao chừng 8 – 10m, thân thẳng, có hoa nở ra thành từng chùm có mùi rất thơm từ tinh dầu của cây, từ từng chùm vậy đến tháng 11 Dương lịch kết thành chùm quả và cũng là thời điểm thu hoạch, quả sống có màu xanh đến lúc chín ngả vàng hồng tựa quả vải, hạt có màu đen.

Cây mắc khén có mấy loại?

Cây mắc khén thực tế chỉ có 1 loại. Nhưng hình dáng bên ngoài cũng như màu sắc lại rất giống với xuyên tiêu. Do đó mà nhiều người hay bị nhầm. Thế nên tốt nhất là bạn nên ngửi mùi vị của chúng để phân biệt. Hạt mắc khén thơm thoang thoảng mùi vỏ cam. Mùi vị lạ lẫm nhưng dịu.

Nhiều người vì muốn trục lợi mà sẵn sàng đánh lừa người dân bằng các sản phẩm không phải mắc khén. Nhưng vẫn dán mác mắc khén để bán giá cao. Để yên tâm hãy đến tận nơi để mua và kiểm nghiệm nhé!

Cây mắc khén như thế nào?

Cây mắc khén là cây thân gỗ, thẳng đứng, vỏ cây màu xám trắng thân nhiều gai nhọn lởm chởm từ gốc tới ngọn.

• Kích thước: Cây Mắc khén cao từ 10 – 15m, cây cổ thụ có thể cao đến 20m.
• Lá: Lá cây thuộc dạng kép lông chim một lần lẻ hoặc chẵn, mọc cách.

Hình ảnh cây mắc khén

Cây mắc khén có ở đâu?

Cây Mắc khén thường được trồng nhiều ở Lai Châu, Điện Biên, Cao Bằng. Ngoài ra, bạn có thể tìm thấy cây Mắc khén giống ở Mộc Châu, Mai Sơn, Yên Châu,… những huyện này đều thuộc tỉnh Sơn La.

Cách trồng cây mắc khén

Bước 1:  Đào hố, bón lót

Chúng ta tiến hành đào những hố trồng có kích 30x30x30cm, lót phân chuồng hoai mục hoặc phân vi sinh để tạo mụn và giúp làm tơi xốp đất.

Bước 2: Loại bỏ lớp nilon cắm cọc cố định

Loại bỏ lớp nilon bên ngoài bầu cây và đặt cây xuống hố, lấp đất và nén nhẹ. Nếu cây mắc khén đã cao quá 50cm, cần cắm cọc cố định cho cây không bị đổ nghiêng.

Bước 3: Tưới nước cho cây mới trồng

Sau khi trồng cần tưới nước cho cây 1 lần/1 ngày vào sáng sớm.

Bước 4: Bón phân theo chu kỳ

Tiến hành bón phân cho cây theo chu kỳ 1 năm/1 lần.

Bước 5: Vun gốc và cắt tỉa bớt cành

Sau khi thu hoạch cần tiến hành vun gốc và cắt tỉa bớt cành để cây sinh trưởng nhanh chóng hơn.

Cách ướp thịt nướng mắc khén hạt dổi cực ngon

Thịt ba chỉ lợn nướng hạt dổi mắc khén

Để chế biến món thịt ba chỉ nướng hạt dổi mắc khén chuẩn vị nhất, người đồng bào Tây Bắc thường chọn lợn cắp nách (hay lợn lửng). Vì giống lợn này rất thơm ngon, thịt siêu chắc, hầu như không có mỡ bởi chúng được nuôi thả tự nhiên trên rừng. Nếu không có thì bạn có thể mua thịt ba chỉ thông thường cũng rất ngon.

Trước tiên, bạn cần phải chuẩn bị những nguyên liệu sau:

• Thịt ba chỉ lợn: 1kg
• Gia vị: 100gr hạt mắc khén, 100gr hạt dổi, hành khô băm nhỏ, ớt, sả và một số gia vị cơ bản như mì chính, bột canh, hạt nêm, nước mắm.

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu, các bạn rang hạt mắc khén sao cho thơm rồi giã nhuyễn thành bột. Còn hạt dổi, bạn đem nướng trên bếp than hoặc bếp gas sao cho thơm rồi cũng đem giã nhỏ.

Bạn thái ba chỉ lợn thành các miếng vừa ăn, ướp thịt với 1/2 thìa cafe bột mắc khén, 1/2 thìa cafe hạt dổi, 1 thìa nước mắm, 1 thìa bột canh, 1/2 thìa mì chính, hành khô, sả, ớt băm nhỏ. Trộn đều thịt với các gia vị rồi ướp trong khoảng 30 – 40 phút cho thịt ngấm đều.

Tiếp đó bạn dùng xiên tre hoặc xiên inox để xiên thịt, cứ 1 miếng thịt là đến 1 lá móc mật, lần lượt như vậy đến khi hết. Và nướng thịt xiên trên bếp than hoa là ngon nhất. Bạn nướng vàng đều 3 mặt thịt trừ bì ra vì như thế bì sẽ không bị dai. Thành phẩm sẽ là những xiên thịt ba chỉ lợn thơm nồng của hạt dổi, cay nhẹ của hạt mắc khén, mềm ngọt, đậm hương vị vùng núi Tây Bắc và đặc biệt là không bị dai, trẻ nhỏ cũng ăn được.

Thịt sườn heo nướng

Công thức ướp sườn heo với hạt dổi mắc khén dường như đơn giản hơn ướp ba chỉ lợn. Hãy cùng Quà Miền Bắc chuẩn bị các nguyên liệu dưới đây:

• Sườn heo non: 1kg.
• Mắc khén: 100gr.
• Tỏi: 2 nhánh.
• Ớt hiểm xanh: 5 trái.
• Dầu ăn.
• Gia vị thông dụng: mật ong, bột canh, muối hạt to, bột ngọt

Sườn heo sau khi mua về, bạn dùng muối hạt to chà xát trực tiếp lên thịt hoặc pha loãng muối để làm sạch sườn, tiếp đó rửa lại nhiều lần với nước sạch rồi để ráo. Bạn có thể chặt sườn thành nhiều miếng vừa ăn, tuy nhiên khuyến khích bạn để nguyên miếng sườn, khi nướng sẽ hấp dẫn hơn.

Bạn tiếp tục sơ chế các nguyên liệu như hướng dẫn ở trên và làm sốt ướp. Bạn cho 1 thìa mắc khén, 2 thìa bột canh, 1 thìa bột ngọt, 2 nhánh tỏi và 5 trái ớt hiểm vào cối rồi giã nhuyễn. Sau khi các nguyên liệu quyện vào nhau, bạn cho 2 thìa mật ong vào cối và trộn lẫn. Khi được ướp với mật ong thay vì đường sẽ giúp sườn của chúng ta ngon hơn mà không bị cháy đen khi nướng.

Bạn cho sườn đã sơ chế ra 1 cái chậu sạch, cho tất cả các gia vị đã giã nhuyễn vào và thêm 2 thìa dầu ăn, đảo đều cho thịt ngấm gia vị và ướp khoảng 20 phút. Nướng sườn trên bếp than hồng là chuẩn bài nhất, bạn liên tục lật sườn để thịt được chín đều và có màu sắc đẹp nhất.

Gà nguyên con nướng hạt dổi mắc khén

Gà nguyên con nướng hạt dổi mắc khén là một trong những món nhậu nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc mà ai ai cũng mê không lối thoát. Món ăn này cũng rất thích hợp để thưởng thức cùng gia đình, bạn bè trong chuyến đi dã ngoại. Vậy hãy bắt tay vào làm cùng Quà Miền Bắc.

Những nguyên liệu cần chuẩn bị:

• 1 con gà nặng tầm 1.5kg. Nên chọn gà mái ta vì khi nướng sẽ nhanh chín, thịt mềm và ngọt
• Mắc khén: 300gr
• Hạt dổi: 300gr
• Hành khô, sả, gừng, lá chanh, ớt tươi
• Rau thơm: Hành lá, mùi tàu, húng lủi
• Mật ong
• Gia vị thông dụng: Dầu ăn, hạt nêm, bột canh, muối hạt to

Đầu tiên, bạn làm sạch gà, bóp với muối hạt và chanh để loại bỏ hết mùi hôi của gia cầm. Sau đó, rửa thật sạch và để ráo nước. Còn hạt dổi mắc khén sẽ sơ chế như hướng dẫn bên trên.

Tiếp theo, bạn sơ chế hành, sả, ớt và các loại rau thơm rồi băm nhỏ chúng trộn đều với 2 thìa mắc khén, 2 thìa hạt dổi, 2 thìa mật ong, 2 thìa hạt nêm và 1 thìa bột canh đảo đều.

Bạn lấy hỗn hợp trên thoa đều khắp con gà, sau đó chờ ngấm gia vị khoảng 2 tiếng. Trong lúc đó bạn nhóm thật nhiều than, chờ than cháy đượm thì cho gà lên nướng. Thường xuyên lật các mặt để gà được chín đều. Nếu gà bị khô, các bạn phết thêm ít dầu ăn cho đỡ cháy, và thoa thêm 1 chút mật ong bên ngoài cho gà thêm ngọt và vàng.

Bạn nướng gà trong khoảng 2 đến 2 tiếng rưỡi thì gà chín đều và vàng đẹp. Sau khi gà đã chín, bạn có thể để nguyên con rồi dùng tay xé ăn mới đúng điệu dân dã của người bản địa. Hoặc bạn có thể chặt ra thành miếng vừa ăn như bình thường cũng rất hợp lý.

Bò nướng tảng kiểu Tây Bắc

Thịt bò nướng tảng được ướp theo công thức chuẩn Tây Bắc là món ăn vô cùng đơn giản và dễ làm, từ trẻ con đến người già ai cũng ăn được. Miếng bò nướng chín vàng, hơi xém cạnh, nhưng mềm và còn ẩm bên trong. Xen lẫn với đó là hương vị tê cay lạ miệng của mắc khén, hạt dổi.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Thịt bò tảng: 500gr
• Mắc khén: 100gr
• Hạt dổi: 100gr
• Tỏi, gừng, rau húng bạc hà
• Gia vị thông dụng: bột canh, ớt bột, dầu ăn (hoặc dầu olive càng tốt)

Trước tiên, bạn đem thịt bò đi rửa sạch, sau đó cắt thành từng tảng thịt to dày một chút. Bạn sơ chế mắc khén hạt dổi như ở trên đã hướng dẫn. Sau đó, trộn lẫn 1 thìa mắc khén, 1 thìa hạt dổi, 1 chút bột ớt tùy theo khẩu vị từng người. Tỏi, gừng, húng bạc hà băm nhỏ, trộn với hỗn hợp trên rồi ướp với thịt bò trong khoảng 30-40 phút.

Sau khi thịt bò đã ngấm gia vị, bạn cho lên vỉ nướng trên bếp than hoa. Chú ý lật miếng thịt sao cho chín đều, vàng rộm là được. Chỉ với các bước đơn giản, bạn đã có ngay một món ăn vừa lạ miệng vừa thơm ngon để đi picnic cùng người thân.

Tôm nướng hạt dổi mắc khén

Hạt dổi mắc khén chính là thứ gia vị làm cho món nướng của các bạn thơm ngon độc đáo. Tôm nướng cũng vậy, chỉ với công thức ướp đơn giản là bạn đã có ngay món ăn ngon tuyệt vời trong buổi dã ngoại.

Nguyên liệu:

• Tôm: 500gr.
• Mắc khén: 100gr.
• Tỏi, ớt tươi.
• Gia vị: muối, mì chính, bột canh.

Việc đầu tiên là bạn đem tôm đi rửa sạch, cắt râu, khứa lưng lấy chỉ đen. Tỏi và ớt băm nhỏ cho vào 1 cái bát, thêm chút bột canh, mì chính, 1 thìa mắc khén rồi rộn đều hỗn hợp này với tôm. Để tôm ngấm gia vị trong vòng 1 tiếng. Sau đó, nướng tôm trên bếp than hoa. Khi nào tôm chuyển sang màu đỏ cam là thưởng thức được rồi.

Vừa xong là 5 công thức ướp thịt nướng với hạt dổi mắc khén vừa lạ miệng vừa ngon “tuyệt cú mèo” lại siêu dễ làm mà ai cũng có thể áp dụng.

Những món nướng cùng hạt mắc khén

Gà nướng mắc khén

Nguyên liệu làm món gà nướng Tây Bắc

• Gà: 1 con (khoảng 1.5 kg – 2 kg, sẽ càng ngon hơn nếu có gà thả đồi hoặc thả vườn, thịt sẽ chắc và ngọt).
• Lá dong hoặc lá chuối.
• Than (nướng bằng than thì không cần đất sét).
• Hạt mắc khén: (đã rang và giá nhỏ, không nên giã quá nhuyễn) 5 muỗng cà phê.
• Hạt dổi: lấy tầm 7 đến 10 hạt nướng chín, giã nhỏ.
• Sả: 2 cây.
• Ớt: 1 trái.
• Gừng: 1 nhánh.
• Lá chanh: 5 lá (nếu có).
• Rau thơm các loại: Húng dũi, mũi tàu, thì là (mỗi thứ 1 nhúm nhỏ).
• Muối: 1 muỗng canh.

Sơ chế nguyên liệu

Làm gà và rửa sạch, gừng và xả đập dập, rau thơm rửa sạch và thái nhỏ.

Ướp gà

Trộn một nửa mắc khén và hạt dổi, muối, rau thơm, nhét vào bên trong bụng gà. Còn lại một nửa mắc khén xoa toàn bộ bên ngoài gà (xoa đều 1 lúc để gà thấm và để yên 20 phút).

Nướng gà

Lưu ý: Cách nướng cực kỳ quan trọng, quyết định đến độ ngon của gà, nếu nướng quá kỹ gà sẽ bị khô cứng, thịt bị sát lại, để nướng được bên ngoài gà giòn mà bên trong thịt vẫn mềm và ngọt bạn phải canh được độ lửa.

Trong 20 phút đầu, hãy để nhiệt độ nhỏ và cách than một khoảng cách vừa đủ, xoay đều gà chủ yếu để gà khô bớt lại.

Sau 20 phút này, hãy bắt đầu tăng nhiệt độ, hạ gà xuống gần mặt than hơn, xoay đều liên tục đến khi da gà nhỏ mỡ xuống, dùng dao nhọn chọc vào chỗ nhiều thịt nhất xem đã chín hoàn toàn hay chưa. Nếu bạn thích ăn thịt gà khô hơn có thể để thêm trên than thêm một xíu nữa.

Có thể quét thêm một lớp mật ong nếu muốn, để gà lên màu đẹp hơn, và nếu chưa ăn ngay hãy gói kín trong lá dong như thế sẽ giữ gà được nóng, và không bị bay hơi nước.

Thành phẩm

Đã xong, hãy rắc thêm một ít lá chanh thái sợi nhỏ lên để trang trí nhé, thịt gà cực thấm cũng như cực thơm mùi mắc khén và rau thơm, lại vừa mềm và ngọt, da gà thì vừa vàng lại vừa giòn, xé một miếng gà ăn kèm với rau thơm thì còn gì bằng. Và đừng quên chấm với chẳm chéo thì mới đủ vị nhé.

Cá nướng mắc khén

Nguyên liệu làm cá nướng mắc khén

• 1 con cá sông tươi.
• 3 muỗng hạt mắc khén đã sơ chế.
• 100g Rau húng.
• 100g thì là.
• 100g mùi tàu.
• 50g hành củ.
• 50g hành lá.
• Một ít sả và ớt.
• Một ít muối

Lưu ý: Đối với cá thì bạn hãy chọn cá chép hay cá rô. Khi chọn cá để làm cá nướng thì hãy chọn con to, nhiều thịt, ít xương, nướng lên sẽ dai ngon hơn. Bạn cần sơ chế mắc khén cho đúng cách hoặc mua những loại mắc khén đã sơ chế.

Hướng dẫn làm cá nướng mắc khén

Để làm cá nướng với mắc khén thì bạn cần thực hiện theo những bước dưới đây.

Bước 1: Sơ chế cá

Sơ chế cá bằng cách cạo sạch vảy, chặt vây, cắt dọc sống lưng, bỏ nội tạng. Dùng dao để khía hai bên thân cá thật đều và thật sâu để cá thấm gia vị, chín đều. Sau đó, rửa sạch cá với nước lạnh, để cá cho ráo nước.

Bước 2: Sơ chế rau thơm

Sơ chế rau thơm và các loại rau gia vị bằng cách rửa sạch và thái nhỏ. Sau đó, đem các loại rau này đi trộn đều với muối và mắc khén. Hỗn hợp kia đã trộn đều thì bạn tiến hành nhồi hỗn hợp này vào bụng cá.

Bước 3: Ướp cá

Tiếp theo là dùng hạt mắc khén để xoa đều ngoài thân của con cá và khéo léo nhét hạt mắc khén vào từng khứa đã cắt. Tuyệt đối không xoa rau thơm bên ngoài thân cá. Như vậy sẽ giảm mùi thơm và làm cho thịt cá dễ bị cháy khét. Bạn để cá như vậy và ướp trong vòng nửa tiếng.

Bước 4: Chuẩn bị bếp than hồng

Trong khi chờ cá thấm gia vị thì bạn chuẩn bị một chiếc bếp nướng than hồng. Sử dụng kẹp nướng để cố định cá và nướng trên bếp than hồng. Nhiều người Tây Bắc sử dụng kẹp nướng bằng thanh tre rất thú vị.

Bước 5: Nướng cá

Để giữ cho cá được thơm ngon, ngọt thịt thì bạn không nên nướng quá lâu. Như vậy, khiến cá bị khô và dễ bị cháy khét. Khi nướng bạn cần thường xuyên đảo thanh kẹp nướng cho cá được chín đều. Nướng cho đến khi cá dậy mùi và chín vàng là thường thức được rồi.

Giá hạt mắc khén bao nhiêu 1kg?

Giá mắc khén hiện tại 1kg là: 320.000 (đ). Dưới đây là bảng giá mắc khén chi tiết dành cho Quý khách hàng.

Trên đây là bảng giá hạt mắc khén chuẩn mới nhất của Gia Lai Food.

Địa chỉ bán hạt mắc khén tại TPHCM

Địa chỉ bán hạt mắc khén tại TPHCM đảm bảo chất lượng, nguồn gốc rõ ràng có thông tin liên hệ.

• Địa chỉ: 38 Nguyễn Văn Vịnh, Phường Hiệp Tân, Quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Số điện thoại: 096.902.0354
• Zalo chat trực tiếp: 096.902.0354 [Nhấn vào đây]