Đậu xanh khô

Đậu xanh khô là gì?

Đậu xanh khô là hạt đậu xanh hay đỗ xanh theo phương ngữ miền Bắc được phơi hoặc sấy khô. Đậu xanh khô có tiếng Pháp là haricot mungo và tiếng anh là mung bean. Đây là cây họ đậu có danh pháp hai phần Vigna radiate.

Đậu xanh khô có kích thước nhỏ với đường kính khoảng 2-2.5mm. Ở Việt Nam thì đậu xanh khô là một trong những loại đậu thường được sử dụng trong món xôi, bánh khọt, chè đậu xanh,…Hoặc có thể được sử dụng làm giá đỗ.

Đặc điểm của đậu xanh khô

Đậu xanh thuộc loại cây thảo mộc đứng. Lá mọc kép 3 chia, có lông hai mặt. Hoa màu vàng lục mọc ở kẽ lá. Quả hình trụ thẳng, mảnh nhưng số lượng nhiều, có lông, trong chứa hạt hình tròn hơi thuôn, kích thước nhỏ, màu xanh, ruột màu vàng, có mầm ở giữa.

Loài Vigna radiata gồm các thứ:

1. radiata var. grandiflora.
2. radiata var. radiate.
3. radiata var. sublobata.

Thành phần dinh dưỡng đậu xanh khô

Thành phần dinh dưỡng có trong 100g đậu xanh khô là:

• Năng lượng: 328 Kcal – 1371 KJ.
• Carbohydrate: 53,1 g.
• Chất xơ: 4,7g.
• Chất đạm: 23,4 g.
• Chất béo: 2,4 g.
• Sắt: 4,8 mg.
• Magie: 270 mg.
• Canxi: 64 mg.
• Phốt pho: 377 mg.
• Kali: 1132 mg.

Các chất khác: Natri (6 mg), vitamin C (4 mg), Kẽm (1,1 mg), vitamin nhóm B, Folate, vitamin E, vitamin K, beta-carotene,…

Ngoài ra, đậu xanh khô cũng chứa nhiều loại axit amin thiết yếu như phenylalanine, isoleucine, valine, leucine, lysine, arginine,…

Tác dụng của đậu xanh khô

Ngăn ngừa, hạn chế đột quỵ

Hoạt chất bên trong đậu xanh khô là vitexin và isovitexin có rất nhiều, đây cũng là 2 chất giúp chống quá trình oxy hoá. Chúng giúp cơ thể có thể chống lại tổn thương từ các gốc tự do hình thành nên các cơn say nắng, đột quỵ khi nhiệt độ cơ thể tăng cao đột ngột.

Việc tiêu thụ đậu xanh với hàm lượng vừa phải có thể giúp cơ thể bạn chống lại chứng đột quỵ một cách hiệu quả nhờ vào đặc tính chống viêm của 2 hoạt chất trên.

Chống oxy hoá, ngăn ngừa bệnh mãn tính

Đậu xanh khô là nguồi cung cấp dồi dào các chất chống oxy hoá như:  phenolic, flavonoid, axit caffeic và nhiều chất khác nữa. Những chất này có khả năng hạn chế sự hình thành của các gốc tự do bằng cách tiêu diệt các phân tử có hại.

Một cuộc nghiên cứu trong ống nghiệm đã chứng minh rằng, chất chống oxy hóa bên trong đậu xanh có khả năng vô hiệu hóa các hoạt động của gốc tự do. Điều này giúp cho cơ thể bạn có thể chống lại các căn bệnh mãn tính như ung thư phổi hay ung thư dạ dày.

Giúp làm giảm huyết áp

Huyết áp cao cũng là một nguyên nhân dẫn đến các bệnh tim mạch và có thể dẫn đến tử vong. Đậu xanh có thể làm giảm huyết áp nhờ vào các chất kali, magie và chất xơ.

Khi thí nghiệm trên động vật, một số protein trong đậu xanh có thể ngăn chặn các enzym làm tăng huyết áp. Không những vậy, tiêu thụ hạt đậu xanh còn được chứng minh là giảm huyết áp ở người lớn và người không bị cao huyết áp.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tim

Hàm lượng cholesterol trong máu tỷ lệ thuận với nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và đậu xanh là một trong những loại thực phẩm rất có lợi cho sức khỏe của tim mạch, vì chúng có thể làm giảm hàm lượng cholesterol xấu.

Một ví dụ trên động vật đã chỉ ra rằng, các hoạt chất trong đậu xanh có khả năng bảo vệ các phần tử LDL tương tác với các gốc tự do không ổn định.

Hỗ trợ tiêu hóa khi sử dụng đậu xanh

Đậu xanh là nguồn cung cấp chất xơ và tinh bột kháng cực kỳ dồi dào, chính những chất này sẽ là trợ thủ đắc lực cho đường ruột của bạn.

Tinh bột kháng và chất xơ giúp nuôi dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của các lợi khuẩn trong đường ruột. Các lợi khuẩn này có thể sẽ tiêu hóa chất xơ và tinh bột kháng thành các chuỗi axit béo ngắn. Không những vậy, carbohydrat trong đậu xanh dễ tiêu hóa hơn so với các thực phẩm khác. Việc tiêu thụ đậu xanh có thể giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động “dễ dàng” hơn.

Giảm lượng đường trong máu

Lượng đường trong máu tăng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn. Chúng cũng là một trong những yếu tố liên quan đến các bệnh khác như tim mạch hay huyết áp.

Các nghiên cứu trên động vật cũng cho thấy, đậu xanh rất giàu protein và chất xơ, các chất này có thể duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định thông qua việc làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu.

Đậu xanh khô giúp giảm cân

Đậu xanh cũng là một trong những thực phẩm hỗ trợ giảm cân cực tốt nhờ vào khả năng làm kéo dài cảm giác no và ngăn chặn hormone gây đói phát triển.

Một đánh giá của 9 cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi ăn đậu xanh thì khoảng 39% người tham gia nghiên cứu cảm thấy no và lâu đói hơn.

Hỗ trợ sức khỏe thai kỳ

Hoạt chất Folate có trong đậu xanh giúp cho thai phụ và thai nhi phát triển ổn định và tối ưu nhất. Trong đậu xanh chứa đến 80% RDI folate, chất này giúp ngăn chặn dị tật bẩm sinh ở thai nhi.

Không những vậy, việc thêm đậu xanh (nấu chín) vào thực đơn của thai phụ có thể cung cấp hàm lượng sắt và protein đáng kể. Tuy nhiên, mẹ bầu nên tránh ăn giá đỗ vì chúng có thể mang vi khuẩn gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.

Các món từ chè đậu xanh khô

• Chè đậu xanh nước cốt dừa
• Chè đậu xanh nha đam
• Chè đậu xanh phổ tai
• Chè đậu xanh đánh
• Chè đậu xanh nguyên hạt
• Chè bí đỏ đậu xanh
• Chè sầu riêng đậu xanh
• Chè hoa cau (chè táo xọn)
• Chè đậu xanh hạt sen
• Chè bắp đậu xanh
• Chè khoai lang đậu xanh
• Chè kê đậu xanh
• Chè kho đậu xanh
• Chè lục tàu xá

Bài thuốc từ đậu xanh khô

Bài 1: Trị trúng thử (say nóng, say nắng)

Đậu xanh khô 100g, hoa mướp tươi 10 bông. Đậu xanh vo sạch, hoa mướp rửa sạch. Cho nước ngập đậu xanh đun cho chín, sau đó cho hoa mướp vào đun đến khi sôi lại, chắt lấy nước uống khi còn nóng. Hoặc đậu xanh 150g, vo sạch, cho vào nồi, đổ 700ml nước đun sôi qua, chắt lấy nước, để nguội rồi uống. Không đun kỹ quá nước đỗ sẽ đục tác dụng sẽ kém đi.

Bài 2: Trị tiêu khát, giải độc, nóng, lợi tiểu, thanh nhiệt, hạ khí

Đậu xanh 100g xay nấu cả vỏ cùng 200g gạo tẻ . Đây là món ăn rất tốt cho mùa hè, có thể ăn cháo đậu xanh với đường hay muối (nước mắm). Hoặc kết hợp đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, mỗi thứ 300g nấu chung với cam thảo, ăn cả bã lẫn nước trong vòng 7 ngày, dùng phòng các chứng bệnh mùa hè.

Bài 3: Chữa bí tiểu do nóng

Đậu xanh 200g, vừng 100g, trần bì 10g. Đậu xanh vo sạch, tất cả đem nấu thành món cháo, chia 2 lần ăn trong ngày, dùng liền 5 ngày.

Bài 4: Chữa cảm sốt miệng khát

Vỏ đậu xanh 15g, lá sen tươi 30g, thêm 10 bông hoa đậu ván trắng. Tất cả cho vào ấm đổ 700ml nước đun sôi, chia 3 lần uống trong ngày uống nóng. Có thể dùng 100g đậu xanh nấu canh, cho thêm chút đường, ăn khi còn ấm. Dùng liền 3 ngày.

Bài 5: Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp

Đậu xanh 100g, gạo tẻ 100g nấu thành cháo, ăn hàng ngày. 5 ngày một liệu trình.

Đậu xanh khô có giá bao nhiêu?

Vì đậu xanh khô mang nhiều nguồn dinh dưỡng giá trị cho con người nên thông thường đậu nành khô có giá: 60.000 (VND)/1Kg.